Sống & làm việc
CHỌN CON TIM HAY LÀ THEO LÝ TRÍ?
29/03/2024

Theo một format thành đạt tương đối nào đó, một chàng trai trong xã hội ngày nay có những mốc cần đạt như: sự nghiệp, cưới vợ, mua nhà, sinh con..ngày xưa thì ông bà mình: tậu trâu, cưới vợ, xây nhà..trâu ở đây cũng được xem như sự nghiệp, là công cụ để sản xuất làm ăn..

Nói về sự nghiệp, có 2 trường phái ra quyết định:

1. Liều ăn nhiều

2. Phải tính toán kỹ lưỡng mục tiêu, kế hoạch để hành động

Nói về cưới vợ, có 2 trường phái ra quyết định:

1. Yêu là cưới

2. Cưới xin là chuyện trăm năm, cả đời, phải tính toán thật kỹ nếu không muốn sau này hối hận.

Nói về xây nhà, cũng lại có 2 trường phái ra quyết định:

1. Có an cư mới lạc nghiệp, ông bà dạy rồi

2. Thuê nhà, hay mua nhà hay mua đất rồi xây hay như nào cần phải tính toán thật kỹ, lộ trình dài hơi..

Điểm chung của các vấn đề được đặt ra ở trên chính là: CẢM XÚC hay LÝ TRÍ?

Chọn con tim hay là theo lý trí? (Câu này ai đó cũng viết bài hát giai điệu bắt tai lắm)

Lúc này, tạm phân ra làm 2 trường phái ra quyết định khác nhau.

Trường phái cảm xúc: trắc ẩn, quảng đại, vị tha, thích thú, đam mê, hiếu kỳ, thấu hiểu, cảm thông, nỗi đau, sợ hãi..Trường phái này hay là lựa chọn của các bạn trẻ.

Trường phái lý trí: kết quả, logic, quy trình, tư duy, lý luận, xâu chuỗi, chặt chẽ..Trường phái này hay là lựa chọn của những bậc trải nghiệm dày dạn.

Giờ, mục tiêu và tiêu chí là, bạn phải ra quyết định nhanh nhất cho 1 vấn đề nào đó để đỡ mất thì giờ. Vậy thì tiêu chí, phân loại như thế nào để chọn theo trường phái phù hợp với bản thân bạn chứ không có đúng sai gì ở đây hết.

Trong quá trình nghiên cứu và tìm hiểu để đẩy nhanh tốc độ trải nghiệm cuộc sống, mình phát hiện ra là mình có 1 độ trì hoãn rất lớn khi phải ra 1 quyết đình giữa lý và tình. Định nghĩa và phân loại được tình huống này sẽ giúp cải thiện được hệ thống ra quyết định nhanh chóng.

Trước tiên, ta định nghĩa lại cảm xúc là gì? lý trí là gì?

Cảm xúc là một dạng trí tuệ đã được tiến hóa theo hướng đúc kết và cô đọng các tình huống xảy ra lặp đi lặp lại nhiều lần. Đứng trước những sự vật hiện tượng đã được kiến thức và kinh nghiệm hóa đó, não bộ tạo ra 1 lối tắt tư duy rất nhanh chóng, ta gọi đó là trực giác. Trực giác của ai càng bén, nghĩa là họ đã từng trải rất nhiều để tạo ra tốc độ quyết định nhanh kinh khủng khiếp.

Lý trí, là một dạng tư duy đa diện, đa phương mà trong đó, để giải quyết một vấn đề theo hướng có lợi cho người ra quyết định thì phải tư duy mang tính hệ thống. Bởi vấn đề đó là tổ hợp của các vấn đề con với nhiều lĩnh vực đan xen. Quyết định sai nó cũng gây ra một hậu quả rất khủng khiếp (theo một góc nhìn nào đó). Loại tư duy này cần có kiến thức rất tổng thể, xâu chuỗi cả quá khứ, hiện tại & tầm nhìn ở tương lai.

Như vậy, tư duy lý trí tốn nhiều năng lượng, chất xám, hại não, mất thời gian xây dựng để tổng hợp..hơn cảm xúc. Do vậy, những người chọn trường phái lý trí thường rất giỏi khoa học tự nhiên, thích nghiên cứu mày mò...còn những người theo trường phái cảm xúc thì thích kế thừa, tạo ra các tư duy phái sinh...

Có điều, sự tìm tòi và say mê nghiên cứu logic, khi phát hiện ra nguyên nhân gốc rễ sẽ hiểu vấn đề có chiều sâu và tạo ra hệ thống niềm tin vững chắc, quyết định mau gọn không 1 chút hối hận hơn là người thừa kế những giá trị quan đó. Người cảm xúc ra quyết định nhưng lúc nào cũng lăn tăn, phân vân không biết theo hướng đó thì đúng hay sai? có vi phạm luân lý hay không? Có cắn rứt lương tâm hay không?

Quay trở lại vấn đề CON TIM & LÝ TRÍ

Ưu điểm của Cảm Xúc: kế thừa, nhanh, gọn, trực giác, lối tắt tư duy, đỉnh cao của Logic.

Nhược điểm: Lăn tăn, không biết đúng sai, niềm tin yếu, tính thực thi yếu, năng lượng kém..

Tình huống áp dụng: các tình huống đã được minh chứng và thực thi của 80% nhân loại rồi, cứ thế mà làm. Được gọi là làm theo đám đông.

Ưu điểm của Lý trí: niềm tin lớn, chuyên sâu, năng lượng thực thi nhiều, kết quả chính xác, có tính toán trước, không lăn tăn khi ra quyết định, dễ được thỏa mãn và hài lòng khi mọi sự xảy ra theo đúng những gì mình đã nghiên cứu, tổng hợp.

Nhược điểm: Không dễ, cần nhiều thì giờ nghiên cứu và tổng hợp, tiêu tốn rất nhiều năng lượng, dễ nản, thoái chí..

Tình huống áp dụng: những việc kinh doanh, đầu tư tài sản, chiến lược dài hơi, dự án lớn...

Như vậy, các vấn đề sự nghiệp, cưới vợ, xây nhà..tùy bạn thích trải nghiệm nó theo góc độ nào mà thôi. Nhưng với các góc nhìn của mình. Thì nên là 50/50. Bởi cảm xúc quá thì kết quả không đảm bảo, mà lý trí quá thì lại sợ không dám làm gì, hoặc có làm nhưng rất chậm cho ra kết quả.

Sự nghiệp: có người thích liều mạng, có người thích tính toán. Nhưng để thành công thì cần liều mạng một chút nhưng cũng không quên sự tính toán.

Cưới vợ/chồng: có người yêu thích, vừa mắt là cưới, có người tính toán người phối ngẫu đó có đồng thanh tương ứng đồng khí tương cầu hay không rồi mới cưới.

Xây nhà: có người thích sở hữu cái nhà và xem nó như sự nghiệp. Có người thích nay ở chỗ này, mai chỗ kia để trải nghiệm, miễn sao trong túi có đầy tiền, công việc kinh doanh ổn thỏa..

Dẫu sao, năng lực tư duy ở mỗi giai đoạn đời người cũng khác nhau. Nhanh và chậm cũng chỉ là tương đối.

So với mình ngày hôm qua, thấy có phát triển hơn là nên vui rồi. Nỗ lực phát triển hơn hôm qua, trải nghiệm càng nhanh càng tốt.

Bài viết khác

VN | EN
Hotline: 0931 823 889